Na szlaku dziedzictwa. Zlot Szkół imienia Orląt Lwowskich
Dwudniowy Zlot Szkół imienia Orląt Lwowskich ponownie zgromadził uczniów i pedagogów z podkarpackich placówek oświatowych na wspólnym poznawaniu dziedzictwa Kresów i regionu. Inicjatywa samorządu województwa wpisała się zarazem w cykl wydarzeń towarzyszących Festiwalu Dziedzictwa Kresów 2024.
Zainaugurowane w 2023 roku przedsięwzięcie to forma kreacji dodatkowego narzędzie z zakresu edukacji kulturowej i obywatelskiej, tak bardzo potrzebnego w zakresie upowszechniania dziedzictwa Kresów. Idea Zlotu oprócz wartości integracyjnej zakłada również stałe pogłębianie wiedzy o bohaterskich Orlętach przy jednoczesnych aktywnym poznawaniu dziedzictwa małych ojczyzn tworzących województwo podkarpackie, ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy kresowej.
Do ponownego udziału w wydarzeniu zaproszono 4 szkoły podstawowe z terenu województwa podkarpackiego noszące imię Orląt Lwowskich, tj.: Szkołę Podstawową nr 16 z Przemyśla, Szkołę Podstawową nr 14 z Rzeszowa, Szkołę Podstawową z Roźwienicy oraz Szkołę Podstawową z Zabratówki. Gościnny udział w zlocie wziął z kolei Zespół Szkolno-Przedszkolny z Baszni Dolnej. Delegacje uczniów i nauczycieli z każdej placówki stworzyły grupę ok. 60 uczestników Zlotu.
Start dwudniowego spotkania tym razem miał miejsce w Przemyślu, gdzie naturalnym miejscem oficjalnego rozpoczęcia Zlotu był pomnik Orląt Przemyskich. Czyn i ofiara małoletnich patriotów ze Lwowa i Przemyśla odbywał się bowiem w tym samym momencie dziejowym. Co więcej, historycy bezsprzecznie wskazują, że polski sukces militarny nad Sanem warunkował całą kampanię wojenną w latach 1918-1919 i skuteczną walkę z Ukraińcami o Lwów i Galicję Wschodnią.
Tego dnia uczestnicy zaliczyli również spacer historyczny po wybranych miejscach pamięci i nekropoliach Przemyśla, związanych zwłaszcza z chwalebną historią Orląt. W drugiej części dnia Zlot przeniósł się na Ziemię Lubaczowską, gdzie w programie czekało zwiedzenia Zespołu cerkiewnego w Radrużu. Zabytkowa prawosławna cerkiew z XVI w. została w 2013 roku wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a dla uczestników zjazdu była okazją do bezpośredniego spotkania z cywilizacyjnym zetknięciem Wschodu i Zachodu, tak emblematycznym dla fenomenu Kresów. Pierwszy dzień zakończono grą integracyjną i quizem wiedzy o patronach szkół.
Równie intensywny był drugi dzień Zlotu, kiedy młodzież wraz z nauczycielami wzięła udział w warsztatach ceramicznych i kulinarnych w Kresowej Osadzie w Baszni Dolnej. Działania edukacyjne zostały również wzbogacone poprzez wizytę w Obserwatorium Astronomicznym w Tymcach oraz zwiedzanie zabytkowej stacji kolejowej (historyczna trasa Jarosław – Sokal) w Baszni Dolnej. Swoistą kulminacją było natomiast zwiedzanie Muzeum Kresów w Lubaczowie, gdzie odbyło się zarazem podsumowanie Zlotu.
Stał się on z pewnością cenną okazją do głębszego poznania oblicza i walorów regionu, szczególnie tam, gdzie wiąże się one z szerokim kontekstem dziedzictwa Kresów. Inicjatywa udanie zrealizowała również cele z zakresu pielęgnowania pamięci historycznej oraz edukacji kulturowej i obywatelskiej.
Koordynatorem przedsięwzięcia ze strony samorządu województwa był Departament Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego UMWP. Operatorem Zlotu było Stowarzyszenie „Dziedzictwo Kresów” z Jarosławia.
Inicjatywa stanowiła wydarzenie towarzyszące Festiwal Dziedzictwa Kresów 2024, który jest współorganizowany przez Samorząd Województwa Podkarpackiego wraz z Gminą Lubaczów.
tekst: Mateusz Werner, UMWP
foto: Stowarzyszenie „Dziedzictwo Kresów”, Łukasz Kisielica CK Przemyśl