Uczcimy rocznicę Zbrodni Wołyńskiej

Gmina Lubaczów i Województwo Podkarpackie zaprasza 11 i 12 lipca do Lubaczowa na wydarzenia upamiętniające 81. rocznicę Zbrodni Wołyńskiej odbywające się w ramach Festiwalu Dziedzictwa Kresów 2024. Związane są one z obchodami Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej oraz 80. rocznicy „uciekinierki” ludności polskiej przed terrorem OUN-UPA.

Festiwal Dziedzictwa Kresów od lat włącza się swoim programem w potrzebę refleksji nad tragicznymi wydarzeniami sprzed lat i staje się okazją do uczczenia pamięci ofiar ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. W jego trakcie bowiem przypada Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Święto zostało ustanowione uchwałą Sejmu RP z 22 lipca 2016 roku, by uczcić ofiary mordów na Polakach, Żydach, Ormianach, Czechach i innych mniejszościach narodowych w latach 1943-1945. Od początku 1943 roku trwały mordercze ataki na Polaków, gdzie według badań zginęło około 100 tysięcy osób. OUN-UPA dokonywała zbrodni pod przykrywką „antypolskiej akcji”, chcąc wymordować i wypędzić Polaków. 11 lipca 1943 roku oddziały UPA zaatakowały 99 polskich miejscowości, zabijając około 8 tysięcy Polaków różnymi brutalnymi metodami. To był kulminacyjny moment wieloletnich mordów, których sprawcy mieli na celu zniszczenie polskiej społeczności.

11 lipca, czyli w dniu ustanowionym przez Sejm RP w 2016 r. Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa główne uroczystości rozpoczną się o godz. 18.00 w Konkatedrze im. Bł. Jakuba Strzemię w Lubaczowie Mszą Świętą Kresową, a po niej złożeniem kwiatów przed Tablicą Pamięci Kresowian w Konkatedrze.  

Natomiast 12 lipca w Muzeum Kresów w Lubaczowie wyeksponowana zostanie monstrancja odnaleziona w 2023 r. na terenie Nadleśnictwa Lubaczów. Później obchody przeniosą się do Miejskiego Domu Kultury w Lubaczowie, gdzie zaplanowano seminarium „W 80. rocznicę „uciekinierki” ludności polskiej przed terrorem OUN-UPA”. Podczas sześciu prelekcji zaprezentowane zostanie historyczne tło tragicznych wydarzeń. Wystąpią: 

• prof. dr hab. Grzegorz Motyka (ISP PAN, WBH) –  „Antypolska akcja” OUN i UPA 1943–1945: plan i jego realizacja”
• dr Mariusz Zajączkowski (ISP PAN, WBH) zgłębi temat „W cieniu Wołynia i Galicji Wschodniej: „akcja antypolska” OUN-B i UPA oraz „rewolucja hrubieszowska” AK i BCh na terenach południowo-wschodniej Lubelszczyzny w pierwszej połowie 1944 r.” 
• Barbara Kościelny (IPN Rzeszów) zaprezentuje sylwetkę Księdza Józefa Myśliwego
• Tomasz Róg (Cieszanów – „Uciekinierka” ludności polskiej wiosną 1944 r. z obszaru przedwojennego powiatu lubaczowskiego przed zagrożeniem ze strony OUN i UPA
• dr Tomasz Bereza (IPN Rzeszów) – „Przed Rudką była Wólka Żmijowska. Zbrodnie OUN-UPA w powiatach jaworowskim i rawskim w kwietniu 1944 r.” 
• Mateusz Żurek i Piotr Zubowski (Muzeum Kresów w Lubaczowie) – „Leśny skarb z Łukawca. Kilka słów o XIX-wiecznej monstrancji odnalezionej w 2023 r. na terenie Nadleśnictwa Lubaczów”.

Obchodom tragicznych wydarzeń sprzed ośmiu dekad towarzyszyć będą także inne inicjatywy społeczne. 11 lipca o godz. 9.45 na rynku w Lubaczowie Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie we współpracy z Jednostką Strzelecką 2033, Hufcem ZHP w Lubaczowie, Towarzystwem Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Lubaczowie organizuje akcję „11 lipca – zapal znicz pamięci” . Symbolicznie znicze zapłoną jako świadectwo pamięci o ofiarach. 

Wieczorem o godz. 19.30 rozpocznie się Marsz Milczenia przed Pomnik Niepodległości w Lubaczowie. Prelekcję „Ludobójstwo dokonane przez OUN i UPA na ludności polskiej na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej” wygłosi Tomasz Róg. Po niej nastąpi zapalenie zniczy i złożenie kwiatów przed Pomnikiem Niepodległości.